İşçi maaşları bir işletmenin en büyük gider kalemlerinden birini oluşturur. Bilhassa net ücret alan çalışanların maaşı hesaplanırken vergi ve sigorta primi de dikkate alınır. Bu iki kalem, personel maliyetini beklenenin de üzerine çıkarabilir. Peki bu maliyet nasıl hesaplanır?
Sen de personelin için nasıl maliyet hesabı yapacağını ya da çalışan başına vereceğin vergi ve prim miktarını merak ediyorsan bu yazı tam sana göre.
Brüt maaş nasıl hesaplanır?
Personel maliyetinin ilk kalemi brüt maaş ücretidir. Brüt ücret hesabı için önce net ücreti bilmeliyiz. Formülümüz şöyle olmalı:
Brüt maaş = Net maaş + (SGK işçi primi + işsizlik primi) + gelir vergisi + damga vergisi
İşçilik maliyeti nasıl hesaplanır?
İşçinin işverene maliyeti brüt maaşla sınırlı değildir. İşçilik maliyetinin basit hesabını şöyle verebiliriz:
İşçinin işverene maliyeti = Brüt maaş + SGK işveren payı
Peki her bir kalemin ayrı ayrı hesabı nasıl yapılır? Sırayla anlatalım.
Maaşlarda SGK ve işsizlik primi nasıl hesaplanır?
SGK ve işsizlik primleri belli oranlarda uygulanır. Bu oranlar brüt maaş için belirlenmiş taban ve tavan tutarlar arasında uygulanır. Tavan tutarı olan 22.072,50 TL geçilse de SGK primleri 22.072,50 TL üzerinden hesaplanır. 2.943,00 TL’lik taban tutarı ise asgari ücretin karşılığıdır.
| Primler | İşveren payı (%) | İşçi payı (%) | Toplam (%) |
| SGK primi | 20,5 | 14 | 34,5 |
| İşsizlik primi | 2 | 1 | 3 |
| Toplam | 22,5 | 15 | 37,5 |
SGK taban ve tavan tutarları:
| SGK Taban ve Tavan | Aylık (TL) |
| Taban (Ocak 2020 – Aralık 2020) | 2.943,00 |
| Tavan (Ocak 2020 – Aralık 2020) | 22.072,50 |
Gelir Vergisi nasıl hesaplanır?
Çalışanlarınızın maaşları Gelir Vergisi‘ne tabidir. Bu maaşlardan kesilen Gelir Vergisi’ni işçi adına senin ödemen gerekir. Ödeyeceğin vergi tutarını aşağıdaki gibi hesaplayabilirsin:
Vergilenecek maaş tutarı = Brüt maaş – SGK işçi payı (SGK işçi primi + İşsizlik primi)
Vergi tutarı = Vergilenecek maaş tutarı x Gelir Vergisi oranı (%)
Gelir Vergisi yüzdeleri ise aşağıdaki bilgilerle saptanır.
2020 yılı ücret gelirleri için vergilenecek maaş tutarı
- 22.000 TL’ye kadar olanlar: %15
- 49.000 TL’nin 22.000 TL’si için 3.300 TL, fazlası: %20
- 120.000 TL’nin 49.000 TL’si için 8.700 TL (ücret gelirlerinde 180.000 TL’nin 49.000 TL’si için 8.700 TL), fazlası: %27
- 600.000 TL’den fazlasının 120.000 TL’si için 27.870 TL (ücret gelirlerinde 600.000 TL’nin 180.000 TL’si için 44.070 TL), fazlası: %35
- 600.000 TL’den fazlasının 600.000 TL’si için 195.870 (ücret gelirlerinde 600.000 TL’den fazlasının 600.000 TL’si için 191.070 TL), fazlası: %40
Asgari geçim indirimi
Asgari Geçim İndirimi (AGİ), çalışanların kendileri haricinde bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri için verilen, maaşın asgari geçimin sağlanacağı bölümün gelirden düşülerek vergi dışı bırakılmasıdır. AGİ ile elde edilen gelirin bir bölümü istisnaya tabi tutulmuş olur. Asgari geçim indirimi hesabı işçinin medeni durumu, varsa eşinin iş durumu ve yine varsa çocuk sayısına göre değişir. AGİ 2020 yılında 220,73 TL ve 375,23 TL arasında değişmektedir.
Asgari ücretli bir çalışanın işverene maliyeti ne kadar?
Asgari ücreti maaş ve işveren maliyeti olarak hesaplayalım:
Asgari ücretli maaş hesaplaması (2020 Ocak)
- Brüt ücret: 2.943 TL
- SGK primi işçi payı (%14): 412,02 TL
- İşsizlik sigortası fonu (%1): 29,43 TL
- Gelir Vergisi (%15): 375,23 TL
- Damga Vergisi (%0,759): 22,34 TL
- Kesintiler toplamı: 618,29 TL
- Asgari Geçim İndirimi (AGİ): 220,73 TL
- Toplam net ücret: 2.324,71 TL
İşverene toplam maliyeti (2020 Ocak)
- Brüt Ücret: 2.943 TL
- SGK primi işveren payı (%15,5): 456,17 TL
- İşsizlik sigortası fonu (%2): 58,86 TL
- Toplam maliyet: 3.458,3 TL
Personel maliyeti hesaplama örneği
Bir çalışanın net 3.000 TL maaş alıyorsa bu çalışanın sana maliyetini 2019 yılı Ocak ayı itibarıyla aşağıdaki şekilde hesaplayabilirsin. Net ücret üzerinden anlaştıysan kümülatif gelir vergisi dilimi aylar geçtikçe artar; bu da brüt maaş ile toplam işveren maliyetini yükseltir. 2019’un Ocak ayında 5.141 TL olan ücret, 2019 Aralık ayında 5.996 TL olur. Yıllık toplam maliyet ise 64.557 TL’yi bulacaktır. Tüm bu işlemleri maaş programı veya işçi maaşı hesaplama programı ile kolayca yapabilirsin. Personel maaşı takibini ön muhasebe programı ile rahatça yapabilirsin.
Maaş hesaplaması (Net 3.000 TL – 2020 Ocak)
- Brüt ücret: 4.196 TL
- SGK primi işçi payı (%14): 587 TL
- İşsizlik sigortası fonu (%1): 42 TL
- Gelir Vergisi (%15): 535 TL
- Damga Vergisi (%0,759): 32 TL
- Kesintiler toplamı: 1196 TL
- Net ücret: 3.000 TL
- Asgari Geçim İndirimi (AGİ): 221 TL
- Toplam net ücret: 3.221 TL
Toplam işveren maliyeti (2020 Ocak)
- Brüt Ücret: 4.196 TL
- SGK primi işveren payı (%20,5): 860 TL
- İşsizlik sigortası fonu (%2): 84 TL
- Toplam maliyet: 5.141 TL
%5 SGK indirimi
Eğer belli koşulları karşılarsan işveren hissesine uygulanan 5 puanlık indirimden yararlanabileceğini biliyor muydun? Bu indirimden yararlanmak için herhangi bir başvuruda bulunmana gerek yok. Aşağıdaki şartları yerine getirdiğin aylar için muhasebecin aylık SGK bildiriminde bulunup gerekli işlemleri gerçekleştirerek söz konusu indirimi almanı sağlayabilir:
- Çalışanlarının aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süreleri içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) vermek
- Çalışanlarına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile hazinenin karşılamadığı işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemek
Bu koşullarla birlikte SGK’ya prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ya da gecikme zammı borcun bulunmamalı.
%5 puanlık indirimle çalışan maliyetinde tasarruf
O halde yazımızı bitirmeden yukarıdaki örneğe %5 indirim uygulayalım. İndirimle birlikte SGK işveren payı %20,5 yerine %15,5 olacak ve 210 TL indirim ile 860 TL yerine 650 TL olarak hesaplanacak. Bu durumda bir çalışandan yıllık 2.634,96 TL tasarruf edeceksin.
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işine büyütmeye ayırmak istiyorsan MikroX’i 15 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.
