Ekonomide bazı terimleri çok duyar ama ne anlama geldiğini çok iyi bilmeyiz. Bunlardan biri de faiz artırımıdır. Merkez Bankası’nın faiz artırımı ne anlama gelir? Faiz artırımı ne gibi sonuçları doğurur? Faiz artırımıyla ilgili sorularının cevapları bu yazıda…
Merkez Bankaları, ülkelerin para politikasını belirlemek konusunda ana oyuncudur. Ne kadar para basılacağını ile bankalara verilen borçların faizlerinin kararını Merkez Bankaları alır. Türkiye’de faiz artırımı, ekonomi ısındığında onu soğutmak için yapılır. Faizler yükseldiğinde ekonomik aktivite yavaşladığı için enflasyon da geriler. Yüksek faiz, büyüme politikasını olumsuz yönde etkiler.
Faiz artırımları, ödemeler dengesinde açık verildiğinde, dışarından sıcak para girişi olmasını ve böylece iç piyasayı rahatlatmak için yapılır. Bu sayede Türk Lirası da değerlenir. Türk Lirası değerlenince ise kur yükselişinden dolayı maliyet enflasyonu ve talep enflasyonunu da engellenir. Kısacası enflasyon düşer.
Faiz artırımları, yatırımların düşmesine sebep olur. Bunun nedenini şöyle açıklayabiliriz. Faiz artınca, tüketimler azalır. Bunun bir sonucu olarak da tasarruflar artar. Kaynak artınca yatırımlar için kaynak bulmak kolaylaşır. Ancak tüketimdeki düşüş nedeniyle enflasyonda gerileme görüldüğü için yatırım maliyeti artar. Maliyet artınca da yatırımlar engellenir. İstihdam düşerken büyüme benzer şekilde düşer.
Faiz artırımı, enflasyonun yükselmesini durdurur. Faiz arttıkça piyasadaki talep azalır ve harcama eğilimi düşer. Çünkü meclis, bankalardan para talep ettiğinde yüksek faiz uygulanır. Bankalar da daha fazla para toplamak için daha yüksek faiz uygular ve müşterilerin daha çok para yatırması için faiz yükseltir. Risksiz faize para yatırılıp harcama eğiliminden vazgeçilir, enflasyonun da önü kesilir.
Faiz artırımı istihdamı da olumsuz etkiler. Çünkü faiz arttıkça yatırımlar azalır ve risk alarak iş yeri açmak zorlaşır. Bunun sonucunda yüksek faizden yararlanmak daha avantajlı gelir. Bu da işsizliği artırabilir.
Faizler artınca yatırımcı yüksek maliyetlerden dolayı yatırımından vazgeçer. Bu nedenle yatırımlar durur ve büyüme de olumsuz etkilenir.
Faiz artırımı sonucu enflasyon yükselince
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işine büyütmeye ayırmak istiyorsan MikroX’i 15 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.