Bazen, vergi mükellefi olmayan kişilerden de mal veya hizmet alman gerekebilir. Bu durumda, yapılan alışverişi belgelendirip muhasebe kaydına geçirmenin tek bir yolu vardır: Gider pusulası düzenlemek.
Bu yazıda, gider pusulasının ne olduğunu, ne işe yaradığını ve nasıl düzenlenmesi gerektiğini anlatacağız.
Gider pusulası, defter tutan iş sahiplerinin, defter tutmayan yani vergi mükellefi olmadığı için fatura ya da makbuz kesemeyen iş sahiplerinden aldıkları mal veya hizmetin karşılığında düzenlenen ticari belgenin ismidir. Defter tutmayan kişiler, vergiden muaf oldukları için fiş, fatura ya da makbuz kesemezler. Bu kişilerle yapılan alışverişin, vergiye tabi mükellefin nezdinde kayıt altına alınması gerekir. İşte, gider pusulası da vergi mükellefi için bu kaydı gerçekleştiren belgedir.
Vergiden muaf olan kişiler, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 9. maddesinde şöyle sıralanır:
Gider pusulasının işlevini bir örnek üzerinden anlatabiliriz. Diyelim ki şirketine, iş yeri olmayan, evinde tarhana üreten birinden tarhana alacaksın. Şirketi olmayan bu satıcı, sana fatura, fiş ya da makbuz veremiyor. Ödemeyi muhasebe kayıtlarına geçirerek alışverişi yasal kılmak istiyorsun. O zaman, satıcı adına bir gider pusulası düzenleyebilirsin. Böylece, fatura hükmünde bir belgen olur.
Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 234. maddesinde açıklanan ticari belgeler arasında sayılan gider pusulası, fatura ile eşdeğer niteliklere sahip olsa da, düzenlenme biçimi açısından faturadan farklılık gösterir. Normalde, mal veya hizmet aldığın vergi mükellefi işletmelere, söz konusu mal veya hizmetin bedelini ödeyip onlardan fatura alırken; vergi mükellefi olmayan kişilerden mal veya hizmet aldığında, bedeli ödedikten sonra gider pusulasını senin düzenlemen ve ilgili kişiye vermen gerekir. Hazır olduktan sonra, mal veya hizmet aldığın kişi gider pusulasını imzalamalıdır. Belgenin aslı satıcıda, kopyası ise sende kalır.
Dip koçanlı ve seri numaralı bir belge olan gider pusulasından iş gereği haricinde sayfa koparılmamalıdır. Bu belgenin tahribatı, muhasebe suçlarına girer.
Gider pusulasını düzenlerken, aşağıdaki noktalara dikkat etmek gerekir:
Bol kazançlar!
Gelir ve giderlerini kolayca takip edip enerjini işine büyütmeye ayırmak istiyorsan, MikroX’i 15 gün ücretsiz olarak deneyebilirsin.